De politieke erfenis van het Oekraïneconflict
De oorlog in Oekraïne heeft zich tot nog toe steeds op twee fronten afgespeeld: het slagveld en de gedachten van de Europese burgers. Van meet af aan heeft het Kremlin geprobeerd de publieke opinie bij ons te beïnvloeden, afwisselend via een propagandaoorlog en een zenuwenoorlog. Voor het laatste had Poetin enkel de gaskraan nodig, voor het eerste de hulp van zijn Europese bondgenoten.
Wie zijn de Europese ‘Poetinisten’? Het is een bont gezelschap van complotdenkers, hele en halve pacifisten maar vooral ook aanhangers van extreemrechtse en extreemlinkse partijen. Lang niet iedereen die zich kritisch opstelt is daarmee meteen ook een Poetinist, maar in de loop van het voorbije jaar heeft zich een politiek front gevormd van partijen die zich sterk kanten tegen de westerse steun aan Kiev en stelselmatig de misdaden van het Russische leger in Oekraïne negeren. Dit ‘Rood-Bruine’ front is niet pacifistisch, niet anti-imperialistisch maar kiest de kant van Moskou. Dat laatste doet het zelden in alle openheid. De inval in Oekraïne wordt ritueel veroordeeld, maar dan volgt het ‘maar’. De politici die de kopstukken vormen van dit front zongen in de jaren voordien geregeld de lof van Poetin en zijn steeds autocratischer optreden in eigen land. Opvallende namen zijn Salvini van de Lega Nord in Italië en Zemour en Le Pen van respectievelijk Reconquête en het Rassemblement National in Frankrijk.
Maar bruin is niet de enige kleur van dit pro-Russische front. Communisten van traditionele snit hebben zich bij de fascisten in maatpak vervoegd. Wie denkt dat het communisme van Russische makelij een relict is uit het verleden, dient zich toch te realiseren dat deze partijen in veel landen makkelijk tien procent van het electoraat mobiliseren. Samen met hun radicaal rechtse tegenhangers beïnvloeden ze met hun pro Moskou standpunt zeker een kwart van het totaal aantal kiesgerechtigden, in sommige landen aanzienlijk meer. Poetin heeft, vanuit zijn positie bezien, dus gelijk om op dit tweede front te spelen. En hoe! We weten inmiddels dat Moskou miljarden spendeert om online en offline de publieke opinie in Europa aan zijn kant te krijgen. Hoe langer de Russische gaskraan dicht blijft, hoe heviger de financiële pijn, hoe ontvankelijker de Europese burgers worden voor de melodie die de Poetinistische rattenvangers fluiten.
Hoe heeft het stalinisme (communisme van Russische snit) de val van de Muur kunnen overleven? Wat is het eigenlijk en waarom keert het tientallen jaren na dato onverbiddelijk terug? Waarom gaat het zo onbeschaamd een alliantie aan met extreemrechtse krachten? Zal het versterkt of verzwakt uit de Oekraïense oorlog tevoorschijn komen? Want dat deze oorlog zal eindigen staat vast, maar dat het stalinisme verdwijnt is zeer de vraag. De Oekraïners zullen de vrede tegemoet gaan met een land dat in puin is geschoten. Voor ons in Europa zou de erfenis van dit conflict wel eens een sterk vergrote aanhang voor extreem rechts én totalitair extreem links kunnen zijn, en dus een sterk vergrote bedreiging van onze democratie.
Jeroen Kuypers (Soest, 1962) is historicus, journalist en romancier. Hij specialiseerde zich in de geschiedenis van Oost-Europa en meer bepaald die van het stalinisme. Zijn eindscriptie ging over het mislukte hervormingsproces van de Praagse Lente, een thema dat hij in 2018, naar aanleiding van 50 jaar Praagse Lente, nog eens oppakte in een speciale editie van het Vlaamse tijdschrift Deus ex Machina. Onder het pseudoniem Roel Thijssen schreef hij zes spionageromans, onder eigen naam twee historische romans over het fascisme.
4 oktober 2023 Jan Postema
Bent u nog senang?
Over leenwoorden in het Nederlands in het algemeen en voor Indische (Maleise) woorden in het bijzonder. Het percentage leenwoorden in onze taal is doorgaans groter dan men denkt. Van één soort weten we zeker dat ze zullen verdwijnen of in onbruik geraken: de woorden die we uit de “Oost ” hebben meegenomen. Toen in 1949 |Nederlands Indië veranderde in de republiek Indonesië kwam er een einde aan ons koloniaal verleden Amok en mata glap xulty u niet veel meer horen mstraat en anker wel…
1 november 2023 Kees Wantenaar
e
Ontwikkelingen in de agrarische sector en de daarmee verbonden bedrijven en organisaties
Als we zeggen dat de landbouw en in ruimere zin de agrarische sector in beweging is hebben we het niet over de trekkers op snelwegen. Cees Wantenaar weet van nabij dat er veel veranderd is en zal gaan veranderen. Gaat er een dag voorbij zonder “stikstof”? Dat zal des te meer blijken als hij een blik werpt in de geschiedenis. Hij is telg uit een Soester boerengeslacht, weet hoeveel voeten ruilverkaveling in de aarde heeft, kent de schaalvergroting in de wereld van coöperaties. Ook vanaf een hoger niveau als voorzitter van de raad van commissarissen bij FrieslandCampina overzag hij het agrarische veld.
6 december 2023 Kees Waagmeester
De wordening van een levensverhaal
Wie met het ouder worden zijn bureau, boekenkast of archief gaat opruimen of ordenen wordt onvermijdelijk geplaatst voor zijn verleden. Kees Waagmeester kreeg tal van geschriften van eigen hand weer onder ogen die hij ging rubriceren onder ontwikkelingswerk, politiek, duurzame ontwikkeling. Bij herlezing dringt zich de vraag op hoe de wereld is veranderd en hoe zijn eigen manier van denken zich heeft ontwikkeld. Dat leidt weer tot de meer filosofische levensvragen waar menigeen voor komt te staan: wat beïnvloedde mijn leven, bleven mijn persoonlijke eigenschappen dezelfde, bleef mijn karakter hetzelfde met de uiteindelijke vraag: ben ik degene die denkt dat ik ben?